อันตรกิริยาระหว่างยาและสมุนไพร

ปัจจุบันการรักษาโรคด้วยยาสมุนไพรได้รับความนิยมแพร่หลายมากขึ้น  จากนโยบายสาธารณสุขเน้นการผสมผสานการรักษาแพทย์แผนไทยและแผนตะวันออกเข้าด้วยกัน อีกทั้งผู้ป่วยส่วนใหญ่ต้องการหลีกเลี่ยงอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาแผนปัจจุบันโดยใช้ยาสมุนไพรเข้ามาช่วยในการรักษา โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่ได้รับยาหลายขนาน แต่เนื่องจากสมุนไพรส่วนใหญ่ประกอบด้วยสารเคมีจากธรรมชาติเมื่อเข้าสู่ร่างกายจะถูกเปลี่ยนแปลงโดยกระบวนการทางชีวเคมี และถูกกำจัดออกจากร่างกายเช่นกัน เช่น cytochromes P450 เป็นต้น ดังนั้นเมื่อใช้สมุนไพรร่วมกับยาแผนปัจจุบัน อาจก่อให้เกิดอันตรกิริยาระหว่างยาและสมุนไพรได้

จากการศึกษาและวิจัย สามารถสรุปกลไกการเกิดอันตรกิริยาระหว่างยาและสมุนไพรได้ดังนี้

สมุนไพรกลไกผล
กระเทียมลดความดันโลหิตเสริมฤทธิ์ทำให้ความดันลงมาก
เหนี่ยวนำเอนไซม์ CYP3A4ระดับยาในเลือดลดลง
เหนี่ยวนำ P-glycoproteinระดับยาในเลือดลดลง
ยับยั้งการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือดเพิ่มความเสี่ยงภาวะเลือดออก
ขมิ้นชันยับยั้งเอนไซม์ CYP3A4, 1A4ระดับยาในเลือดสูงขึ้น
เหนี่ยมนำเอนไซม์ CYP2A6ระดับยาในเลือดลดลง
เจียวกู่หลานยับยั้งการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือดเพิ่มความเสี่ยงภาวะเลือดออก
ชะเอมยับยั้งเอนไซม์ CYP3A4
ทองพันชั่งยับยั้งเอนไซม์ CYP3A4, 1A4, 2C6ระดับยาในเลือดสูงขึ้น
บัวบกยับยั้งเอนไซม์ CYP3A4, 1A4ระดับยาในเลือดสูงขึ้น
แปะก๊วยเหนี่ยวนำเอนไซม์ CYP3A4, 2C19
ฟ้าทะลายโจรยับยั้งเอนไซม์ CYP3A4, 1A4, 2C9ระดับยาในเลือดสูงขึ้น
ยับยั้งการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือดเพิ่มความเสี่ยงภาวะเลือดออก
มะรุมยับยั้งเอนไซม์ CYP3A4 ระดับยาในเลือดสูงขึ้น
มีผลลดความดันโลหิตเสริมฤทธิ์ทำให้ความดันลงมาก
รางจืดยับยั้งเอนไซม์ 1A4ระดับยาในเลือดสูงขึ้น
ลูกใต้ใบยับยั้งเอนไซม์ CYP3A4, 1A4ระดับยาในเลือดสูงขึ้น
โสมยับยั้งการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือดเพิ่มความเสี่ยงภาวะเลือดออก
หญ้าหนวดแมวยับยั้งเอนไซม์ CYP3A4ระดับยาในเลือดสูงขึ้น
มีโพแทสเซียมเป็นองค์ประกอบสูง
เห็ดหลินจือยับยั้งการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือดเพิ่มความเสี่ยงภาวะเลือดออก

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *